İlgili Ulusal Mevzuat
Türk hukukundaki yürürlükte olan mevzuat, temel kuralların araçlar için sürücü müdahalesini gerektirmesi nedeniyle otonom araçları resmen tanımamaktadır. Hukuki ve cezai sorumluluklar aracın operatörü veya sahibi olarak insan unsuruna dayanmaktadır ve dolayısıyla otonom araç (AV) teknolojisi alanındaki gelişmeler için üretici sorumluluğu konusunda geliştirmeler yapılması gereklidir.
–2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2918.pdf
https://www.kgm.gov.tr/sayfalar/kgm/sitetr/trafik/kanunyonetmelikler.aspx
–4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4925-20090625.pdf
–İlgili Karayolları Yönetmelikleri
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180108-1.htm
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/05/20190502-5.htm
– 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf
–Belediye ve Yollarla İlgili Yönetmelikler
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=11244&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=10397&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
–237 Sayılı Taşıt Kanunu
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.237.pdf
–Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında İlgili Yönetmelikler
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=22969&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
Uluslararası Mevzuat
Otonom araç alanında gerçekleşen teknolojik gelişmeler, halihazırda insanların geleceğe ilişkin hayal gücünün ötesine geçmektedir. Bununla birlikte, otonom araç piyasasının karşı karşıya olduğu dünya genelindeki düzenleyici ortam, söz konusu yenilikçi araçları benimsemeye ve dünyanın çeşitli yerlerinde otonom araçlar (AV’ler) ile ilgili mevzuat planlarının temel yönlerinin geliştirilmesine ön ayak olmuştur.
Dünyada otomobillere ilişkin yalnızca birkaç mevzuat yürürlükte iken, otonom araçlara yönelik standart kuralların sayısının çok daha az olduğu açıktır. 1968 tarihli Viyana Karayolu Trafiği Konvansiyonu, otomobiller için dünya çapında geçerli olan anlaşmalardan biridir. Ancak ilgili Sözleşme, aracın trafikteki davranışı üzerinde bir insan araç sürücüsünün tam kontrol ve sorumluluk sahibi olmasını gerektirmektedir. Bazı ülkelerin otonom araçların geliştirilmesine ve kullanılmasına izin verilmesi amacıyla yeni mevzuatlar önermesi veya kanunlarını gözden geçirmesi dolayısıyla insan sürücü gerekliliği artık tüm dünyada sorgulanır hale gelmiştir.
Bununla birlikte AB’de tamamıyla otomatikleştirilmiş araçlara ayrılan bir yasal çerçeve mevcut değildir. Öte yandan AB mevzuatı, otomatik, bağlantılı ve otonom araçlar piyasasını sistematik hale getirmeye uyum sağlayacak şekilde hızla gelişmektedir.
Ülkelerin kendi otonom araç mevzuatlarında da hızlı gelişmeler kaydedilmektedir. ABD’de otonom araçlara ilişkin hiçbir ortak federal kanun bulunmamaktadır ve 50 eyalette birbirinden farklı yönetmelikler mevcuttur. Mevcut durumda, otonom teknolojili araçlara izin verecek kanunları onaylayan 29 eyalet bulunmaktadır, 10 eyaletin valileri tarafından onaylanan eyalet kararnameleri (executive orders) mevcuttur, 9 eyalette ise oylama sürecinde bekleyen veya oylamayı geçemeyen kanunlar söz konusu olup geri kalan eyaletler henüz harekete geçmemiştir.
Öte yandan Almanya hükümeti, Temmuz 2017’de Karayolları Trafik Kanunu’nda değişiklik yaparak kanuna otomatik sürüş kavramının eklenmesine onay vermiştir. Şubat 2021’den itibaren, Alman Federal Hükümeti dünyadaki ilk federal kanun olma özelliği taşıyan otonom sürüş ile ilgili kanun taslağını yürürlüğe almıştır.
Dünyanın geri kalanı söz konusu olduğunda, Singapur, otonom araç kullanımını teşvik etmenin yanı sıra test pistlerinin ve şehirlerin hazırlığına ilişkin politika ve mevzuat derecelendirmesinde Otonom Araçlara Hazırlık Endeksi’nde en üst sırada yer almaktadır.
-VİYANA KARAYOLU TRAFİĞİ KONVANSİYONU
https://unece.org/road-traffic-and-road-signs-and-signals-agreements-and-conventions
-UNECE ANLAŞMALARI
(Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu)
– Tekerlekli Araçların, Araçlara Takılan ve/veya Araçlarda Kullanılan Aksam ve Parçaların Müşterek Teknik Talimatlarının Kabulü ve Bu Talimatlar Temelinde Verilen Onayların Karşılıklı Tanınması Koşullarına Dair Anlaşma
(Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu)
https://unece.org/trans/main/wp29/wp29regs
–1998 BM Global Teknik Düzenlemeler Anlaşması
https://unece.org/text-1998-agreement
– WP.29 OTOMATİK/OTONOM ARAÇLARA İLİŞKİN ÇERÇEVE BELGESİ
(UNECE bünyesinde Araç Düzenlemelerinin Uyumlaştırılması için Dünya Forumu (WP.29) tarafından yürütülen çalışma grubu geliştirmeleri)
https://unece.org/fileadmin/DAM/trans/doc/2019/wp29/ECE-TRANS-WP29-2019-34-rev.1e.pdf
https://unece.org/achievements
-AVRUPA BİRLİĞİ
– 2007/46/AT SAYILI YÖNETMELİK
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32007L0046
– 2002/24/AT SAYILI AVRUPA PARLAMENTOSU YÖNETMELİĞİ
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32002L0024
– (AB) 167/2013 SAYILI AVRUPA PARLAMENTOSU YÖNETMELİĞİ
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32013R0167
–KOOPERATİF AKILLI ULAŞIM SİSTEMLERİ (C-ITS) HAKKINDAKİ YETKİ DEVRİNE DAYANAN YÖNETMELİK
–AVRUPA KOMİSYONU STRATEJİ BELGESİ
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52018DC0283
– AB 85/374/AET SAYILI ÜRÜN YÜKÜMLÜLÜK DİREKTİFİ
https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31985L0374:en:HTML
–DİREKTİFE İLİŞKİN KOMİSYON RAPORU
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52018DC0246&from=EN
– AB KILAVUZ İLKELERİ
https://ec.europa.eu/growth/content/guidelines-exemption-procedure-eu-approval-automated-vehicles_en
– AB YAPAY ZEKA TÜZÜĞÜ
–AVRUPA KONSEYİ RAPORU
https://assembly.coe.int/LifeRay/JUR/Pdf/DocsAndDecs/2020/AS-JUR-2020-20-EN.pdf
-ALMANYA
– 17 Temmuz 2017 tarihli “Yüksek veya Tam Otomatik Sürüş Fonksiyonlu Motorlu Taşıtların” Kullanımını Düzenleyen Alman Karayolları Trafik Kanunu Değişikliği
Alman Karayolları Trafik Kanunu Değişikliği‘nin İngilizce Çevirisi
-Federal Hükümet tarafından Şubat 2021’de kabul edilen Yeni Otonom Araç Kanun Tasarısı
-AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
– KALİFORNİYA EYALETİ OTONOM ARAÇ TÜZÜKLERİ
-SİNGAPUR
https://sso.agc.gov.sg/SL/RTA1961-S464-2017?DocDate=20170823
